Konuşma gecikmesi denince akla ilk gelen nedenlerden biri dil altı bağıdır. Dil altı bağı doğuştan var olan ve dilin altında yer alan dokunun kısa veya kalın olmasıdır. Bu durumda dilin ucunun alt kısmı ağız tabanına bağlanır. Erkek çocuklarda kızlara göre daha fazla gözlenir.
Dil altı bağının belirtileri şunlardır:
- Dilin yukarı ve yanlara hareket ettirilmesinde sorun
- Dili dışarı çıkarmada zorluk
- Dil dışarı çıkarıldığında ucunda kalp şekline benzeyen bir çentik oluşması
DİL ALTI BAĞINDA GÖZLENEN SORUNLAR
Beslenme problemleri: Dil hareketleri çok kısıtlanırsa bebeklikte emzirme, yeme ve yutma becerilerinde sorun yaşanabilir. Bu durum bebeğin yeterli beslenememesi ile sonuçlanıyorsa cerrahi bir müdahale ile dil altı bağı kesilmelidir.
Ağız hijyeninde bozukluk: Dil altı bağı ağız içinde ve dişlerdeki kalıntıların temizlenmesini engelleyebileceğinden diş çürümesi ve diş etlerinde iltihaplanmaya neden olabilir.
Artikülasyon problemleri: Dil altı bağının konuşma ile ilişkisi sınırlıdır. Dil altı bağı zannedildiği gibi konuşma gecikmesinin nedeni değildir, yalnızca dil ucunun hareketini gerektiren /l/, /r/, /t/, /d/, /s/, /z/ gibi seslerin üretiminde zorluk oluşabilir. Bu duruma artikülasyon bozukluğu denir. Ancak çocuklar pek çok durumda dil altı bağı olmasına rağmen telafi mekanizması geliştirerek bu sesleri üretmeyi de öğrenebilirler.
Dil ve konuşmanın değerlendirilmesi:
Çocuğun konuşmasının geciktiği ya da konuşma seslerinin yanlış üretildiği durumlarda bir dil ve konuşma terapistinden değerlendirme alınarak sorunun altında yatan neden anlaşılmalıdır. Konuşma gecikmesi çok farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir.
Artikülasyon sorunu yaşayan (sesleri yanlış üreten) çocukların değerlendirmesinde konuşmada yer alan organların yapısı ve hareketi kontrol edilir. Artikülasyon testi uygulanarak problemli sesler belirlenir ve duruma göre dil altı bağına göre müdahale planlanır. Seslerin üretimi denenir. Ancak dil altı bağı seslerin üretimini engelliyorsa cerrahi için bir Kulak-Burun-Boğaz hekimine yönlendirme yapılır.